Beslenme ve Diyetetik Uzmanı Nurseda Hatunoğlu, “Evde yemek yapmanın, dışarıda yemek yemeye göre en temel farklarından biri besin hijyenin daha iyi sağlanmasıdır. Hijyenin sağlanamadığı durumlarda, besinler çeşitli nedenlerle kirlenerek besin zehirlenmelerine neden olabilmektedir.” uyarısında bulundu. Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Öğretim Görevlisi Nurseda Hatunoğlu, sürekli dışarıdan yemenin gerek ekonomik gerekse de sağlık açısından etkilerini değerlendirdi. Günümüzde dışarıdan yeme alışkanlığının arttığına dikkat çeken Beslenme ve Diyet Uzmanı Hatunoğlu, “Gelişen besin endüstrisi, yaşam biçiminde ve sosyo-kültürel yapıdaki değişimler bireylerin daha fazla toplu beslenme hizmetlerinden yararlanmasına, hazır veya yarı-hazır besinlerin tüketiminde artışa neden olmaktadır. Bugünkü çevremiz kolaylıkla elde edilebilen oldukça ucuz, lezzetli ve yüksek enerjili besinlere kolay ulaşım sağlamaktadır.” dedi.
Dışarıda genellikle yüksek kalorili, işlenmiş ve yağlı yemek bulunuyor
Genetik ve hormonal etmenlerin dışında obeziteye neden olabilen en önemli çevresel etmenin beslenme alışkanlığı olduğuna vurgu yapan Hatunoğlu, “Bu nedenle doğru bir beslenme davranışını sağlamada sürekli dışarıdan yemek uygun değildir. Dışarıda yemek yemek genellikle yüksek kalorili, işlenmiş ve yağlı fast food veya restoran yemeklerini içerebiliyor. Bu tür besinlerin fazla miktarda tüketimi obezite başta olmak üzere kalp damar hastalıkları, diyabet gibi kronik hastalıklara neden olabiliyor. Ancak sağlıklı besin seçimleri yapılarak dışarıdan yemek yemek, sağlıklı bir beslenmeye olumlu yönde etki edebilir. Doğru restoran seçimi, porsiyon kontrolü, işlenmiş, aşırı tuz ve şeker içeren besinlerden kaçınılarak dışarıda da sağlıklı bir beslenme sürdürülebilir. Böylece kişi hem iştah kontrolünü yapacak hem de sosyal açıdan kendisini iyi hissedecektir.” açıklamasında bulundu.
HAZIR YEMEKLER UZUN VADEDE SAĞLIK SORUNLARINA NEDEN OLABİLİYOR
Hatunoğlu, günümüz koşullarında hazır yemeklerin, zaman ve pratiklik kazandırmış olsa da sağlıksız besin içeriğine sahip olabildiğine dikkati çekerek, bu besinlerin yüksek miktarda katkı maddesi, yağ, tuz ve şeker içerebildiğini ve bu besinlerin uzun vadede tüketildiğinde çeşitli sağlık sorunlarına neden olabildiğini anlattı. Çoğu restoran menüsünün sağlıklı ve dengeli yemek seçeneklerini içerdiğini kaydeden Hatunoğlu, şöyle devam etti: “Ancak bir yemek ne kadar sağlıklı olursa olsun porsiyon kontrolüne dikkat edilmediği sürece yüksek kalori alımına neden olabilir. Bu nedenle hem hazır yemeklerde hem de restoran yemeklerinde bilinçli ve dengeli tercihler yapmak sağlık açısından oldukça önemli. Doğru hazırlama, bekletme ve pişirme yöntemleri kullanılmazsa besin içeriklerinde kayıp oluşabilir. Ayrıca kızartma gibi yöntemler kullanıldığında sağlığa zararlı maddeler ortaya çıkar. İşlenmiş besinler de daha az besin değerine sahiptir.”
İŞTAH KONTROLÜNÜ DÜZENLEMEDE ZORLUK YAŞANABİLİYOR
Hatunoğlu, dışarıdan yemek yemenin, doğru seçimler yapıldığında porsiyon kontrolü ve besin çeşitliliğine dikkat edildiğinde kişinin günlük besin ihtiyaçlarını karşılayabildiğini ifade ederek, “Bu nedenle sağlıklı yemekleri içeren menüye sahip restoran seçimlerinin yapılması önemlidir. Ancak günlük alınması gereken karbonhidrat, protein, yağ dengesi kurulmadığında kişi iştah kontrolünü düzenlemede zorluk yaşayabilir.” diye konuştu.
Doğru seçimler yapılırsa dışarıdan yiyerek de sağlıklı beslenmek mümkün
Dışarıdan sağlıklı bir yemek seçilmesinin mümkün olduğunu da kaydeden Hatunoğlu, restoran menüsü incelenerek posa, vitamin ve mineral içeriği zengin olan taze sebzeler ile hazırlanmış salata, ızgara veya buharda pişirilmiş et ve sebze yemekleri ile çorbaların da tercih edilebileceğini anlattı.
Nurseda Hatunoğlu, dışarıda yemek yemenin dengeli ve sağlıklı seçimler yapıldığı takdirde besin ihtiyaçlarını karşılamada bir seçenek olabileceğini ancak evde yemek hazırlamanın, besin içeriğini korumada ve sağlıklı bir beslenme alışkanlığını kazandırmada önde geldiğini vurguladı.
Evde yemek yapmak keyifli bir hale dönüştürülebilir
Evde yemek yapmanın, dışarıda yemek yemeye göre en temel farklarından birinin besin hijyenin daha iyi sağlanması olduğunu belirten Hatunoğlu, evde yemek yapmanın yararları konusuna değinerek sözlerini şöyle tamamladı: “Hijyenin sağlanamadığı durumlarda, besinler çeşitli nedenlerle kirlenerek besin zehirlenmelerine neden olabilir. Toplu beslenmenin yapıldığı yerlerde besinlerin hazırlanması ve bekletilmesi sırasında besin değeri kayıpları daha fazla olur. Ayrıca evde yemek yapmak maliyet açısından da avantaj sağlar. Evde yemek yapmayı teşvik etmek için; evde yemek yapmak bir iş yükü gibi görülmeden keyifli ve pratik bir hale dönüştürülebilir. Haftalık besin alışverişi yapılarak, haftalık yemek planlaması yapılabilir. Lezzetli, düşük bütçeli ve pratik tarifler oluşturulabilir. Gıda katkı maddesi içermeyen dondurulmuş ürünler tercih edilebilir. Sebzeler, özellikle yeşillikler önceden yıkanıp kurutularak saklanabilir.” Doi numarası: https://doi.org/10.32739/uha.id.42030