Batman Sonsöz Gazetesinde her hafta yayınladığımız Bayram Ayhan ile Esnaf Konuşuyor Adlı Köşemizde bu hafta Batman Yeni Sanayi Sitesinde bulunan oto tamir ve parçacıların sesine yer verdik.
“HAM MADDE VE PARÇALAR TÜRKİYE’DE ÜRETİLSİN”
Yerli malzemeye ağırlık verilmesi gerektiğini ifade eden esnaf Mahmut Kalkan “Isuzu Yetkili Servisi Öz Alkan Serviste ustayım. Özellikle yakıtların yükselmesi, yedek parçanın yükselmesi ve parçanın özelikle dışarıdan komple gelmesi müşteriyi zor durumda bırakıyor. Tabi biz esnaflar da bu durumda zorlanıyoruz. Bir debriyaj setini önceden 600 liraya normal bitirirken, şuanda 3 Bin 500’lerde. Bir motor revizyonu daha önce 10 bine tamamlanırken, şuanda ise 50-60 bine kadar çıkıyor. Burada bekleyen 3–4 araç, para sıkıntısından dolayı araçlarını yapamıyor. Pandemi sürecinden önce yüzde 80’lik bir çalışmamız varken, şuanda ise yüzde 30’lardayız. Müşterilerin çoğunluğu, beklemede. Çünkü ne almaya kalksa altından kalkamıyor. Yetkililerden talebim, yerli malzeme konusunda biraz daha ağırlık vermeleri, bu dışa bağımlı oluğumuz ham maddelerin ve parçaların kendi ülkemizde üretilmesidir” dedi.
“YAKIT PAHALILIĞI KALDIRILSIN”
Mazot fiyatlarındaki artışların son bulması gerektiğine vurgu yapan esnaf Ahmet Türkan “Batman Yeni Sanayi Sitesinde vip oto tamir olarak çalışıyorum. 20 senedir bu işi yapıyorum. Burada hem parçacılık hem de mekanik gruba bakıyoruz. Bütün araç bakımlarını yapıyoruz. Yakıt pahalılığından dolayı işlerimizin çok düşmesi, insanların artık arabalarını tamire getiremeyecek noktaya gelmesi, bizi sıkıntıya sokuyor. Bir tamirci olarak benim kapımda her gün yaklaşık 15–20 araç varken, şuanda günlük 1-2 araç giriş yapıyor ve o da hafif bakımlar. İnsanlar araca binemediği için, araçları bozulmadığı için bize de uğrama şansları yok. Haliyle müşteri potansiyelimizde yüzde 60’lık bir düşüş var. Yetkililerden talebim, öncelikle yakıt pahalılığının kaldırılması veya en azından biraz düşüşe geçmesidir” dedi.
“İNSANLARIMIZ ARAÇLARINA BİNEMEZ OLDU”
Vatandaşların gerekmedikçe arabalarına binmediklerini söyleyen esnaf Emin Sağırdağ “Ceylan LPG İletme Sahibiyim. 2007’den beri bu sektördeyim. Oto gaz sistemi yapıyoruz. LPG bakım, montaj ve ayar işiyle uğraşıyoruz. Müşteri sayımızda yıllar geçtikçe özellikle bu zamlardan sonra çok düşüş yaşandı. Hem malzemenin yükselmesi hem de yakıt fiyatlarının artmasından dolayı insanlarımız zaruri olmadığı müddetçe araçlarına binemiyor. Müşteri potansiyeli olarak yüzde 50’lik bir düşüş var. Bu sorun, ülkenin genel sorunu. Hem esnaf desteklenmeli hem hammadde ve yakıt fiyatlarında iyileşme olmalı” dedi.
“MÜŞTERİ SAYIMIZDA YÜZDE 50–60 ORANINDA DÜŞÜŞ VAR”
Müşteri sayısında yaşadıkları düşüşü anlatan esnaf Veysi Yıldız “WM otomotiv, Volkswagen Özel Servisini işletiyorum. 20 yıldır bu işi yapıyorum. Oto tamir ve bakım servisiyle uğraşıyoruz. Sektörle ilgili en önemli sorunumuz, sürekli artan zamlar. Hayat pahalılığı, yakıtın yüksek oluşundan dolayı müşteri azalışı, giderlerin çok gelirlerin ise az oluşu bizi baya olumsuz etkiledi. Müşteri sayımızda yüzde 50–60 oranında azalmalar söz konusu. Yakıt fiyatlarının düşürülmesi, araç parçalarının genel olarak tüm malzemelerin fiyatlarının düşmesini talep ediyorum. Bunlar düşerse muhtemelen işlerimizde düzelecektir” dedi.
“PİYASADA BELİRSİZLİK VAR”
Piyasada yaşanan belirsizliğin sektöre olan etkisinden bahseden esnaf Abdusselam Damlayıcı “Yeni Sanayi Sitesinde 20 yıllık esnafım. Volkswagen Yetkili Servisiyim. Hizmetlerimiz sadece mekanik ve yağ bakım üzerine. Piyasanın mevcut durumu, fiyatın yüksekliği, dolar kuru ve parça fiyatlarından dolayı aksamalar var. İş potansiyelimizde düşüş var. Mevcut piyasa durumunun kontrol edilmesi, fiyatların takip edilmesini istiyoruz. Bunun dışında bir sıkıntı yok. İnşallah güzel günler bekliyoruz. Tek sıkıntı piyasadaki belirsizlik, fiyatlardaki belirsizlik. Bu da müşteriye yansıyor. Yakıt pahalı olunca insanlar araçlarına binmek istemiyor” dedi.
“KUR FİYATLARINDAKİ ARTIŞ SEKTÖRDE DE ARTIŞA SEBEP OLUYOR”
Kur fiyatlarındaki dalgalanmanın fiyatlara yansıdığını ifade eden esnaf Hamza Altun “Gültepe Mahallesi Yeni Sanayi Sitesi Altun Kardeşler Otomotiv Dükkanımda çalışıyorum. Servis, yedek parça hizmeti sunuyoruz. 1976’dan beri büyüklerimiz, amcalarımız, babalarımız oto tamir olarak devam etmişler. 1981’den sonra servis ve yedek parça hizmeti sunuyoruz. Meslekle ilgili en önemli sorunumuz, son günlerde artan kur fiyatlarından ötürü sektörde ciddi anlamda bir fiyat artışı görünüyor. Ayrıca bu çip krizinden ötürü yeni araçların Türkiye’ye giriş yapmamasından dolayı ciddi anlamda bir tedarik sıkıntısı yaşanıyor. Müşteri sayımızda düşüş yok hatta eski araçlara talep arttığından dolayı müşteri portföyümüz arttı. Yetkililerden, bu tedarik sorununun giderilmesi, kur fiyatlarındaki fiyat farkından dolayı müdahale edilmesini talep ediyorum. Onun haricinde bir sıkıntı yok. Otomotiv sektörü iyi” dedi.
“ELEMAN YETİŞMİYOR”
Gençlerin sanayide çalışmak istemediği için eleman sıkıntısı çektiklerini söyleyen esnaf Nevzat Turgut “Batman Yeni Sanayi Sitesinde çalışıyorum. 2002’den beri bu işi yapıyorum. Bu işe çıraklıkla başladım ve sonra usta oldum. Oto tamiri, bakım ve onarımı yapıyorum. Meslekle ilgili en önemli sıkıntımız eleman yetişmiyor olmasıdır. Gençler bu mesleği yapmak istemiyor. Onun dışında piyasa biraz dağınık durumda. Bize tamir için gelen müşteri sayımızda eskiye göre yüzde 60-70 bazında düşüş var. Yetkililerden talebim, bu sektörle ilgili kurslar açarak, genlere mesleğin sevdirilip, öğretilmesidir. Bu sayede eleman sıkıntımız çözülür çünkü gençler, sanayide çalışmaya ve meslek edinmeye meyilli değiller” dedi.
“MÜŞTERİLER SANAYİYE GİRMEYE KORKUYOR”
Fiyat artışlarının vatandaş üzerindeki etkisine ve sektörün durumuna değinen esnaf Serhat Çalar “Batman’da Gültepe Mahallesinde bulunan yeni sanayi sitesinde Mercedes, Ford Yedek Parçası satıyorum. 1983 yılından beri büyüklerimizin mesleğini elimize almış durumdayız. 5 yıldır bu işin içerisindeyim. Şuan piyasa durgun. Artık müşteriler fiyatlardan dolayı sanayiye girmeye korkuyor. Bir günümüz diğer günümüzü tutmuyor. Bugün 1’e aldığımızı ertesi gün 2’ye zor alıyoruz. Bu durumdan muzdaripim. Döviz kurunun artışı bizleri çok kötü etkiliyor. Bir kamyoncu artık sanayiye girip bakımını yaptıramıyor. En ufak bir masrafı 10 bin lirayı aşmış durumda. Bu durumun bir diğer nedeni ise mazot zamlarıdır. Yaklaşık 1 aydır sanayi sitesinde çekiç sesi yok. Bu çok kötü bir durum. Artık yiyecek, içecek parasını kendi cebimizden ödüyoruz. Biz de üzgünüz vatandaş da üzgün. Yetkililerden, mazot fiyatlarındaki artışa, elektrik faturalarındaki artışa acil çözüm bulmalarını rica ediyorum. Buradan İstanbul’a giden bir kişi gittiği zaman aldığı mazotu döndüğünde aynı fiyata alamıyor. Giderken 13–14 bine aldığı mazot dönünce bu zamlardan dolayı 15-16 bine mazot alıyor. Ham madde fiyatlarındaki artış da bizi çok etkiliyor” dedi.
“ÇİN’DEN VE HOLLANDA’DAN MALZEME İSTİYORUZ AMA GELMİYOR”
Ham madde sıkıntısı çektiklerini ve yurt dışından istedikleri ham maddelerin gelmediğini ifade eden esnaf Süleyman Tuncalp “Emek Sanayi Sitesinde Uzmanlar Motor Yenileme Dükkânımda esnafım. 2010’dan beri faaliyet gösteriyoruz ama 1993 yılından beri bu mesleğin içindeyim. Sektörde bu son zamlardan sonra yalnız biz değil, lastikçi, yağcı, parçacı, hepsi sıkıntı içinde. Sebebi ise artık malzeme bulamıyoruz. Bulduğumuz malzemelerde en az yüzde 124 zamlı, en fazla ise yüzde 300’ün üzerinde zamlı bir şekilde alıyoruz. Tabi bu kime yansıyor, haliyle müşteriye yansıyor. Müşteri, aracını kullanamaz hale geldi. Elektrik zammı almış başını gidiyor ve önüne bir türlü geçemediler. Ham madde sıkıntısı yaşıyoruz. Çin’den, Hollanda’dan malzeme istiyoruz gelmiyor. Müşteri potansiyelimizde yüzde 80’lik bir düşüş var. Yetkililerden talebim, öncelikle mazotun düşürülmesi, şu anda mazotun litresi 24 lira ve piyasanın canlanması, hareketlilik olması için en önemli etkenlerden biri olan mazotun düşmesi lazım” dedi.