Korona, Batman ekonomisini altüst etti!
Çoğu esnaf kısıtlamalar nedeniyle zor anlar yaşıyor.
Kısıtlamalı dönemde toptancılara ve mülk sahiplerine borçlanan esnaf borçlarını ödemekte zorlanıyor. Ne çektikleri krediyi ödeyebiliyorlar, ne aldıkları malın parasını ödeyebiliyorlar ne de birikmiş kiralarını ödeyebiliyorlar.
Batman'da esnafın durumu hakikaten içler acısı!
Geçen gün bir evrak için uğradığım muhtarlıkta üst üste birikmiş bir sürü tebriğat gördüm. Çoğu icra ihbarnamesi ve trafik cezalarından oluşan bu evraklar, muhtarlıkta adeta bir dağ gibi olmuş durumda. Muhtarlık da bu evrakları ne yapacağını bilemiyor tabi... Bu ihbarnamelerin sahipleri maalesef çoğunlukta adreslerinde bulunamıyor. Ya iş yerini kapatmış gitmiş ya evini kapatmış gitmiş. Bu nedenle kişilere ulaşım olamayınca PTT Lojistik bu evrakları muhtarlığa teslim ediyor ve orada birikiyor.
Bu tarz gibi evraklar bize bir tek şey gösteriyor işaret ediyor: Esnafın ve halkın ekonomik durumu iyi değil! Korona ve kısıtlamalar küçük büyük ayırt etmeden bütün esnafları ve tüccarları da etkilemiş durumda. Bu sene yaşanan tarımsal kuraklık da Batman'da başka bir ekonomik sıkıntıya sebep olacak gibi gözüküyor... Zira çiftçi de kuraklık nedeniyle ektiğinin bedelini alamadı zarar etti.
Yani Batman'da ekonomi bir çöküntü ve çıkmaz içerisinde.
Tüketiciler de artık özellikle giyimde ev eşyalarında internet üzerinden alışveriş yapmaya alıştı. Hatta yemekleri bile internet üzerinde ya da telefonla istiyor artık. Kimse dışarı çıkıp alışveriş yapmak, mağaza gezmek taraftarı değil. Bu nedenle Batman'da birçok esnaf günü siftahsız kapatıyor. Yani kendi sermayesini tüketiyor. Bir süre böyle devam ettikten sonra maalesef ödemeleri yapmakta zorlanıyor. Ya dükkanı kapatıyor ya küçülüyor ya da başka sektöre geçiyor.
***
Birçok esnaf bankalara borçlanmış durumda. Vergisini ödeyemiyor, sigortasını bağ-kur'unu ödeyemiyor, çalışana maaşını zamanında ödeyemiyor, kirasını ödeyemiyor... Zaten kredilerle yani taşıma suyu ile değirmen dönmez, bu atasözü Batman esnafına uygun uyarıcı bir söz. Çoğu mağaza müşteri çekebilmek için indirimler kampanyalar düzenlez de korona insanların bilinçaltına yerleşmiş durumda. Korona korkusu müşteriyi hala düşündürüyor ve mağazalara temkinli yaklaşmasına yol açıyor. Hükümetin esnafa sunduğu ekonomik paketlerle gerekse Ticaret Odası'nın ve esnaf kefaletin vermiş oldu krediler esnafa ilaç çare olmadı.
Batman esnafı ekonomik olarak zor durumda.
Batman halkı ve yukarıda da belirttiğim gibi Korona çıktığı ilk günden beri sadece gıdaya para harcadı ilk günden beri marketler dolup taştı. Market sahipleri bir biri ardına zincir marketler oluşturuldu ve hepsi de iş yaptı diyebilirim. Yani Batman, gıda haricinde diğer harcamaları genelde internet üzerinden yaparak, Batman esnafının ekonomik yönden zayıflamadığına sebep olmuştur. Zaten Batman sanayisi de çok büyük değil; Organize Sanayisi de çok büyük değil. Esnaf derseniz her türlü malın satıcısı çok fazla yani şöyle söyleyeyim, 3 bini aşkın kahve var Batman'da, her mahallede aynı işi yapan neredeyse 3-4 tane esnafı bir arada görebiliriz. Bu da esnaflar arasındaki gelir dağılım ortalamasını bir hayli düşürmekte. Bir semtte bir ya da iki berber olması gerekirken 5-6 tane var. Ya da bir kahve olması gerekirken 5-6 tane var bir kafe olması gerekirken 5-6 tane var. Bir bakkal olması gereken yerde 5-6 tane bakkal var.
Bu dengesiz yerleşim düzeyi de Batman gibi bir yerde esnafın daha az kazanması anlamına geliyor.
Kurumsal mağazaların zincir marketleri de Batman'daki paranın sermayenin dışarıya çıkmasına neden oluyor. Kurumsal firmalar kendi büyüklüklerini kullanarak yerel esnafın rekabet etmesinin önüne geçiyor. Neredeyse her semtte ve mahallede kurumsal bir ya da iki mağazaya rastlamak mümkün. Bu mağazalarda giyimden züccaciyeye; halıdan terliğe her şeyi bulmak mümkün. Dolayısıyla yerel esnafın rekabet avantajı ortadan kalkmakta. Market makyaj zincirlerinin kampanyaları vatandaşa daha cazip gelmekte. Bu nedenle Batman'daki para döngüsü içerde kalmayıp dışarıya kaçmakta, bu da yerel esnafın düşünmesi gereken başka bir sorun.
Alışverişi yerel marketlerden yerel mağazalardan yapmak, yerel esnafı ziyaret etmek, nefes almasını bir ölçüde sağlayabilir.
Batman' da durum bu değerli okurlar.
Bu günlük Son Söz köşesine noktayı koyalım.
