Nefsini terketmeden, Rabbini arzularsın,
Hayvanı sen geçmeden, insanı arzularsın!
Sen bu evin kapısın, henüz bulup açmadan,
Ma’şûka kavuşacak, zamanı arzularsın!
Niyâzî-i Mısrî
İnsan, insan oldukça hayvana yakın olur. Hayvana yakın oldukça insan, insana yakın olur...İnsan cana yakın oldukça, can sevdikçe insana yakin olur, hakikat olur.
Gönlün zekatı aşk, aklın zekatı zekadır. Aşkı fakir olana, zekayı cahil olana sadakan olarak vereceksin. Yani anlayacağın orantısız insan olacaksın her şeyden önce... Orantısız insan olmanın yolu orantısız zekattan geçer öncelikle.Orantısız zekatını vereceksin,cana can nazarıyla bakacaksın. Orantısız şiddet uygulamayacaksın, mazluma ve dahi her cana. Zalimin orantısız zulmüne dilsiz şeytan olmayacaksın. Elini kıracaksın, ayağını kıracaksın, kolunu kıracaksın ve dahi kafanı kıracaksın; ama gönül kırkmayacaksın ne bir insanın ne de bir hayvanın. Bir gönül kıranda kıldığın namaz necedir?
"Bir kez gönül yıktınsa
Bu kıldığın namaz değil"
demez mi Yunus. Can gönülde saklıdır. Gönül aşka sırdır, gidene ya da kıymet bilmeyene ise mezardır. Unutmayasın can candır, can da tektir, birdir. Yerde bir taş bulanda kaldıracaksın o taşı. O taş dahi bir candır. Canı cana atmayacaksın. Sokaklar taş dolmuş herkes şikayet eder. Kimse kaldırmaz ayağı takılmasın bir canın diye. Kaldıran da kendini bilmez ya Camiiye taş atar, ya Cemevine, ya polise ya da bir hayvana atar. Sultanlar, savcılar, hakimler muktedir değil mi ki sokaklarda atılacak taş çoktur yakılacak cenazeler boldur... Madem can tektir ve canı yaratan Allahtır, sen kimsin ki cana dil uzatır, can taş atarsın.
Resminin kokusu ciğerimi yakar. Cisminin kokusu vurmuştur yüreğime, topladığımız yakamozlar nerde. Yıldızımız kayıp, güneş kimsesizliğinden ayıp. Can yakan nerde..Canlar yakan sabretsin canı yanacağı günü. Canı yanan sabretsin canı aşk bulacağı günü. Leyla öldü derler....Benlik tuzağa düştü. Kalbim öldü. Ceylan kimindir? Aslan sahipsiz midir? Mecnun kime kaldı? Hayat pahalı.,Aşk bedava..sorular, sorular... Çıldırmış bu aklı karışık yorumsuz sorular. Sorular ki aklın zekatı, esirgemeyesin sadakanı fakirden. Lakin Leyla öldü. Mecnun bir köpeğin gözlerinde asılı kaldı... Leyla'yı gören son gözler,köpeğin aşk bakan gözleri. Köpek deyip geçme.Köpek candır, gerisi heyecandır. Köpeğin gözlerine bak da aşkı gör. Zira onun gözleri hem Leyla'nın hem de mecnunu gören son gözler.Son duyan da o aşka dair en güzel sözleri. Ya Leyla'nın gördüğü son gözler.... Mecnun köpeği sevmekte, Leyla'ya son bakan gözleri aşkla görebilmek için. ... Son dokunan da Leyla'nın elleri zira.. Gören mecnun del olmuş der... Mecnun kalbin sadakası zekat der. Kalbin zekatı aşk veririm der... Hakikate yakın olmak gerek der. Cana aşık olan aşkı her canda bilir.Canda Canansa teselli bulur. Candan olmak gerek köpeğe der.İnanmaz isen Ashabı Kehfe bak. Köpeğe aşık deyip gülerler, her cana... Mecnun edep der.... Şiir der.... Akıl der. Aklın zekatı zeka der...
Bir avuç toprak,
Bir avuç su..
Bir avuç buğday, bir avuç şeytan der işte.. Hepimizin mayası aynı, bir mayıs sabahı ölüm der... Ayna toz kir içinde diye aynaya mı kızarsın güneşi göstermez diye? Gözün kör, ayın gülüşünü görmez diye suç gözünde mi sanırsın? Patlamış mısıra dönen kalbin; halbuki sen karnım aç dersin... Gözlerin çekik, kalbin delik deşik görmez misin?Bir elimde bıçak, bir elimde horoz anam kes deyende.. Bismillah, Allahu Ekber bıçak kesmez kesmesine hemi de iki gözü kör olmuş.. Lakin gel gör ki Allahu Ekber deyip kafa kesende utanmaz arlanmaz insan dışı bir mahlukat...Cana kıyanda neresinde arar isen adalet.Acıyan da her bir can Melekler yerde ağlar kıyamda, Çorba tavuksuz olmaz derler...Adam ciğersiz olmaz.Derin olmayan yaradan yara olmaz. Böyle yaraya da merhem gerekmez. Oysa bir tarhanaya bin kalp feda ederdi eskiden aşıklar, hasta olanda... Bin aşk feda, bir tas sıcak çorbaya...Şimdi aşk nedir bilmezsin, cana kıymet vermezsin hep şikayet edersin neyden, taştan. Ciğerim adam, derunidir yaram bilmezsin.Yılandan, deveden çok eğri omurgan var, başkasında ararsın hâlâ eğrilik. Eğer başkasında arar isen bir eğrilik dön kendine bak eğri nerende...