Coğrafya derslerinden hatırlayanlarımız çoktur, 21 Aralık tarihinin en kısa gün en uzun gece olduğunu yani bir solstis tarihi olduğunu. Peki dünyada bu gün dönümünün çeşitli kutlamalara vesile olduğunu biliyor muydunuz?
Dünyanın çeşitli bölgelerinde bugüne özel yaşanan kutlamalara şöyle bir göz atalım ve kültürleri tanıyalım istedim;
Birçok kültürde çok eski tarihlerden beri kış gündönümü kutlanır. Kışın hayvanları besleme zorunluluğundan kurtulmak ve insanlar için yiyecek sağlamak üzere kurban kesilir, bira ve şarap fermente edilir.
Asya: Dongzhi Festivali
Başta Çin, Kore ve Japonya olmak üzere Doğu Asya'da bu festival yılın en önemli kutlamalarından sayılır.
Dongzhi "aşırı kış" anlamına gelir. Uzun günlerin başlangıcı ve pozitif enerji kaynağı olarak kutlanır.
Festivalin kökeni "yin ve yang" felsefesine dayanır; bu evrende denge ve uyum felsefesidir.
Nardugan Bayramı
Roma'da Satürnalya, Antik Yunan'da ise Dionysos Şenlikleri olarak kutlanan, Türklerde Güneş'in Doğuşu anlamına gelen ve Ön Türkler'deki atalar kültü döneminden günümüze kadar Orta Asya coğrafyasında Güneş kültü adına kutlanan bir bayramdır.
Her yıl 22 Aralık'tan sonra gelen ilk dolunayda kutlanır. Bunun nedeni ise Türklerin eski inanışına göre tıpkı Mısır mitolojisinde olduğu gibi gece ile gündüzün sürekli savaş halinde olması ve 21 Aralık günü en uzun gecenin ardından Güneş'in daha çok görünmeye başlaması, günlerin uzamasıdır.
Bu yüzden Türklerce Ay yılı esasına dayalı olarak 22 Aralık gününü takiben ilk dolunayın çıktığı gün yeni yılın ilk günüdür.
Orta Amerika: Uçuş Dansı
Beş uçan kişi veya "kuş adam" olarak bilinen insanlar 30 metrelik bir direğe tırmanır. Dördü iplere bağlı halde kendini boşluğa bırakır ve havada dans ediyormuş görüntüsü yaratırken, bir kişi de direğin tepesinde kalıp davul ve flüt çalar.
Efsanelere göre bu dans tanrıları mutlu etme, kuraklığı dindirme ve temel besin kaynakları olarak mısır hasılatını artırmak amacıyla yapılır
İran: Yalda
Yılın en uzun gecesinde yapılan bu kutlama sırasında aileler bir araya gelir, yiyip içerek sabaha kadar şiir okur.
En gözde yiyecekler kırmızı renkleri nedeniyle nar ve karpuzdur; bu renk şafağın ve yaşamın sembolü olarak görülür.
Pakistan: Çatarmas
Pakistan'ın Afganistan sınırında Hindikuş dağlarının vadilerinde yaşayan ve pagan azınlığı oluşturan Kalaşlar kış gündönümünü ateş yakıp dans ederek ve kuru meyveler yiyerek kutlar.
Antik Roma: Saturnalya
Antik Roma döneminde 17 Aralık'ta başlayan ve 7 gün süren bu kutlama, tanrıların atası Satürn'ü onore etmek için yapılırdı.
Onun adına kurulan tapınaklarda kurbanlar kesilir, ziyafetler düzenlenir, hediyeler verilirdi.
Kutlamaya katılmaları için kölelere bile izin verilirdi.
Sık sık dile getiririm bu şehirde neden festivaller olmaz diye. Gördüğünüz gibi dünyanın çeşitli yerlerinde festivallere büyük önem atfediliyor.
Bir şehrin marka değerini arttıran sebeplerin başında geliyor festival kutlamaları.
Hep söylemiyor muyuz neden Batman a uçak seferleri az diye?
İşte en büyük sebeplerden biri de bu, tercih edilecek bir done yaratmak bu şehirde.
Tatil rotasyonlarından biridir festivaller, konserler. İnsanlar çoğu zaman rotalarını buna göre belirliyor.
Gaziantep sadece hafta sonları bile sırf yemek kültürü üzerine o kadar çok tercih ediliyor ki, daha müzelerine gelmedim bile.
Hasankeyf’te yeni yerlerine taşınan nice kıymetli eser, turistik cazibeyi arttırma adına aslında güzel projelerle taçlandırılabilir.
Tarih, taşındı biliyorum ama yok olmadı orda öylece duruyor. Yapacağımız şey, bu kadim kültürü ne yapıp edip bir şekilde pazarlayabilmek ya da daha doğru bir ifadeyle vitrine sunabilmek.
