Ramazan: Orucu, Kur'an tilaveti, teravihi, zekatı ve fitresi ile müstesna bir aydır.
Mükafatı diğer aylara göre kat be kat fazladır.
Şeytanların zincire vurulduğu, cehennem kapılarının kapandığı ve cennet kapılarını açıldığı rahmet ayıdır.
Bu ayın hayırından, feyzinden, af ve mağfiretinden yaralanmayanlara yazıklar olsun.
Ramazan ayına özel bir ibadet te Fıtır sadakasıdır.
Hanefi mezhebine göre nisap miktarı mala sahip olan (geçimini temin ettikten sonra filtresini verecek kadar imkanı olan) herkes üzerine farzdır.
Şafii, Maliki ve Hanbelli mezheplerinde herkes üzerine fıtır sadakası vermesi farzdir.
İbn ömer (ra):
"Resulüllah sallahu aleyhi ve sellem Ramazan-ı şerif'de hurmadan veya arpadan bir sa', Müslümanlardan hür olsun, köle olsun, erkek olsun, kadın olsun herkese farz kılmıştır." (Buhari, Müslim)
Bayram gecesi güneş batmadan önce doğan veya Ramazan ayını gördükten sonra ölenlerin fıtır sadakası verilmelidir.
Aile reisi (Islama göre kocadır) kendisinin ve mahiyetinde olanların filtrelerini vermekle mükelleftir.
Aile reisinin (durumu müsait ise):Kendisinin, eşinin, baliğ olmayan çocuklarının, anne-babasının, bakmakla yükümlü olduğu hasta veya sakat çocuklarının, evlenmemiş kiz çocuklarını filtrelerini vermesi gerekir.
Baliğ olmuş erkek çocukların vekaletlerini alarak filtrelerini verebilir.
Anne-baba ve baliğ olan çocuklar ise, durumu müsait olanların kendi fıtrelerini vermeleri gerekir.
Ramazan ay'ının girmesiyle fıtır sadakası verilebileceği gibi, ortalarında da verilebilir. Son günlerde vermek en efdaldır.
Bayram namazından sonraya bırakılması caiz değildir. Ancak bu durumda olanlar kaza olarak ödemeleri gerekir.
Fıtır sadakasının iki önemli hikmeti vardır. Bunlardan biri, kişinin başına gelebilecek bela ve musibetlerin defi; ikincisi ise oruc tutanın, gereksiz boş konuşma, kötü söz söyleme, gıybet, yalan, iftira ve benzeri günahlara kefaret olduğudur.
İbn Abbas (ra) nakıl ettiği hadiste: Peygamberimiz sallallahu aleyhi ve sellem: oruçluları, gereksiz ve çirkin sözlerden arındırmak ve yoksullara yiyecek sağlamak için farz kılınmıştır. Fitreyi kim namazdan önce (bayram namazi) öderse, bu makbul bir zekat kim namazdan sonra öderse, herhangi bir sadaka olur."(Buhari, Muslim)
Vekki bin El-Cerrah: "secd-i sehv, namazin noksanlıklarını telafi ettiği gibi, fıtır zekatı da orucun noksanlıklarını telafi eder."(safii ilmihal)
Mezheplerin ortak görüşü halkın genel yiyeceği; arpa, bugday, hurma ve kuru üzüm cinsinde bir sa' verilmelidir.
Hanefi mezhebinde, fitrede sayılan yiyecek maddeler için dirhem, dinar veya fülüs cinsinden yahut ticari yahut istenilen maddelerden kıymet ödemek caizdir. (İsl. Fik. Ansik. Prof. Zuheyli 3 cilt)
Diyanet İşleri Başkanlığının her sene için belirlediği fitre miktarı 28 (2021)lira olup daha pratik ve fitre alanların yararınadır.
Günümüz şartları göz önünde bulunduğunda makuldür.
Fıtır sadakası zekat alabilen sekiz sınıfın tamamına verilebileceğini (şaffi mezhebi kuvvetli görüşü) belirtmiş.
Ancak; Hanefi, Maliki, Hambeli ve Şafii'nin bir kısmı bir tek şahısa da verilse kafidir denilmiştir.
Fitre verilirken akrabalara öncelik verilmesi daha doğru olduğudur.
İsra suresi 26 ayet: "Bir de akrabaya, yoksula, yolcuya hakkını ver. Gereksiz yere de saçıp savurma."(Meal)
Reklam yapıp banka aracılığıyla fitrenize talip olan resmi (Diyanet vakfı ve benzeri) veya gayri resmi kurum ve kuruluşlara fitrenizi teslim etmenizi tavsiye etmem.
Kendiniz kendi fitrenizi elinizle verme gayretini göstererek ibadetinizi tehlikeye sokmayın derim.
Özellikle pandemi suresi içerisinde imkanlarını yitiren bir sürü insanlar var. Onları bulup fitrenizi onlara verseniz daha iyi olur kanaatindeyim.
Selam ve dua ile.
