İsim ve soyadı değiştirme davası, hukuki dayanağını Medeni Kanun’un 27.maddesinden almaktadır. Maddede;
“Adın değiştirilmesi, ancak haklı sebeplere dayanılarak hakimden istenebilir.
Adın değiştirildiği nüfus siciline kayıt ve ilan olunur” şeklinde düzenlenmiştir.
Kanun koyucu değişiklik için haklı sebeplerin varlığını aramıştır.
Ancak belirtmek gerekir ki, haklı sebepler kişiden kişiye değişecek olup, mahkeme her durumu kendi içinde değerlendirecektir. İsim veya soyadın gülünç olması, karışıklığa yol açması, doğru okunamaması haklı sebep oluşturacağı gibi, kişi için kötü anlam ifade etmesi, tanıdığı kötü birinin adı olması gibi durumlar da haklı sebep olarak kabul edilebilecektir.
İsim veya soyadının değiştirilmesini isteyen kişi, davalı olarak Nüfus Müdürlüğü’nü taraf göstererek, ikametinin bulunduğu yer Asliye Hukuk Mahkemesinde dava açmalıdır.
Bilhassa, ismin kişinin hayatında kötü bir şeyi anımsatması gibi özel sebeplerle isim değişikliği yapılmak isteniyorsa, bu husus tanık beyanları ile de ispatlanmalıdır.
Mahkemenin davanın kabulüne ilişkin kararı kesinleştikten sonra, karar gazetede ilan ettirilir ve değişikliğe ilişkin karar Nüfus Müdürlüğü’ne bildirilir.
Nüfus Hizmetleri Kanunda 03.11.2017 tarihinde yapılan değişiklik ile maddi hata bulunan ad ve soyadlarının dava açılmasına gerek olmaksızın Nüfus Müdürlüğüne başvuru ile düzeltilebileceği belirtilmiştir. Kanunda;
“Kişinin iki yıl içerisinde yerleşim yerinin bulunduğu nüfus müdürlüğüne yazılı olarak başvurması kaydıyla;
…yazım ve imla hatası veya düzeltme işareti kullanılmamasından kaynaklanan anlam değişiklikleri bulunan ad ve soyadları, mahkeme kararı aranmaksızın, il veya ilçe idare kurulunun vereceği kararla bir defaya mahsus olmak üzere değiştirilebilir.
İl ve ilçe idare kurullarının vereceği karar kesindir.
Soyadı değiştirilen erkek ise kendisi ile birlikte varsa karısının ve müracaat tarihinde ergin olmayan çocuklarının da soyadları düzeltilir. Soyadı değiştirilen kadın ise kendisi ile birlikte ergin olmayan evlilik dışı çocukları varsa onların da soyadları düzeltilir” denilmiştir.
İş bu düzenleme 3.11.2019 tarihine kadar devam edecektir.
