Sanırım yeni yılda sorgulanması gereken soruların başında gelmeli bu soru.
Para mı, aşk mı, yüksek zeka mı yoksa mutluluk getiren?
“Yüksek IQ para getiriyor, peki mutluluk getiriyor mu?”
İlginç bir soru değil mi?
Cevabı ben de büyük bir merakla okudum.
***
Uzmanlar zekayı şöyle tanımlıyorlar:
“Karmaşık fikirleri anlama, çevreye etkin biçimde uyum sağlama, deneyimler yoluyla öğrenme, çeşitli akıl yürütme biçimlerine katılma, engelleri düşünerek aşma becerisi.”
“Zekayı tanımlamaya ve ölçmeye bu kadar meraklı olmamızın bir sebebi var” diyor İsmet Berkan...
Zeki dediğimiz insanların (en azından) madden diğer insanlardan daha başarılı olması. Çok sayıda araştırma, düşük IQ ile düşük gelir ve düşük eğitim arasında ciddi ilişkiler kuruyor.
“Tersi de var” diyor Berkan...
O da yüksek IQ ile maddi başarı, yani daha fazla para kazanma arasındaki ilişki...
Artık zeka sadece IQ değeri ile de ölçmüyor biliyorsunuz, bir de duygusal zekayı katıyorsunuz.
Başarıyı da kazanılan parayla ölçmüyoruz, onun yerine tanımlanması ve ölçülmesi çok daha zor olan bir başka kavramı “mutluluğu” öne çıkarıyoruz.
İsmet Berkan şu soruyu ortaya atıyor...
“Tamam akıllısın ve paralısın, ama bakalım mutlu musun?”
Bu sorunun cevabını bulmak hiç de kolay değil.
***
Mutluluk yerine İngilizcesiyle “well being” yani “iyi olmak” kavramını kullanıyor araştırmacılar...
Berkan, 11 maddeyi şöyle sıralıyor.
1) Daha çok olumlu duygulara sahip olmak.
2) Daha az olumsuz duygulara sahip olmak.
3) Hayat tatmini.
4) Otonom olabilmek, yani sosyal baskılara karşı durabilmek.
5) Fiziki çevresini kontrol edebilmek.
6) Kişisel gelişimi sürdürmek.
7) Diğer insanlarla yakın ve olumlu ilişki kurabilmek.
8) Kendini kabul etmek.
9) Hayata anlam katmak ve kendinden büyük bir amaca sahip olmak.
10) Hayata katılmak.
11) Hedefler koyup başarmak.
***
Biliyorum, mutluluğun ya da iyi olmanın tarifi kolay değil.
Ama en azından şu 11 maddenin büyük kısmını yerine getirebilelim.
Bazı maddeler sadece bizim elimizde değil.
Dış faktörler de en az bizim kadar etkili.
Ama bazıları var ki, tamamen hayata bakış açımızla doğru orantılı.
En azından onları yapalım bu yeni yılda...
2018’u uğurlarken, hayata anlam katalım, kendimiz olmayı unutmayalım.
Herkese şimdiden iyi yıllar diliyorum
