Uykusuzluk tanımı yapmak gerekirse uykuya dalmada güçlük, uykuyu sürdürürken yarıda kesilmesi, uyuyamama gibi ifade edilebilir. İnsomnia olarak da isimlendirilen bu rahatsızlık, her yaşta görülebilen bir durumdur. Sağlıklı bir uykunun olmayışı psikolojik ve çevresel olabilir. Herkesin genel fiziksel ve ruhsal sağlığını koruması açısından uykunun ne kadar önemli olduğu düşünülürse nedenleri ve çözümleri de önem kazanır. Hayat kalitesinin artması bakımından önemli bir detaydır.
HEYECAN VE STRES
Uykusuzluğun önemli nedenlerinden biri heyecan ve strestir. 3 aydan daha kısa süren bu durum, ağır stres altında olan kişilerde yaygın şekilde görülür. Ayrıca iş toplantıları öncesinde önemli kararların alınacağı görüşmelerde bu duruma sıkça rastlanır. Bir kişi önemli bir toplantıya katılacaksa yine uykusuzluk sorunu ile karşılaşabilir. Bu heyecan ve strese ayrıca jet lag durumunu da eklemek mümkündür. Yani belli bir zaman dilimi içinde çok hızlı yer değiştirilirse basınç dengesizlikleri vücudunuzun uyku saatini bozar. Yani eski alışkanlığınızdaki uyuma saati ile yeni gittiğiniz yerdeki uyuma saati birbirine uymaz. Bu da uykuya dalmada zorluk yaşatır. Ancak bu durum kalıcı değildir. Sorunun kaynağı bitince uykunuz da normale döner.
PSİKOLOJİK AÇIDAN YAŞANAN SORUNLAR
Kaygı, gerilim, depresyon gibi ruhsal sorunlarda uykusuzluk yaşanabilir. Özellikle kaygı, rahatlamanızı ve uykuya dalmanızı en çok etkileyen faktörlerden biridir. Fiziksel aktivitelerle vücut rahatlatılabilir. Bazen de sadece bir an için uykunuz gelir sonra uyumak için yatağa gittiğinizde yeniden uykunuz kaçabilir. Sonra yataktan kalkıp etrafta dolaştığınızda yeniden uyku gelebilir. Yani uyuma çabalarınız ters tepiyor da olabilir. Bu kategoride olabilecek başka bir neden de psikiyatrik tedavisi devam eden kişilerdeki ilaç tedavisine bağlı olarak uyku bozuklukları meydana gelebilir. Yan etkiler buna neden olabilir.
SOLUNUM BOZUKLUKLARI
Uykusuzluk nedenleri arasında en yaygın görülen nedenlerden biri solunum bozukluklarıdır. Örneğin bazı hastalarda uyku apnesi görülebilir uykuda aniden solunum durması hastanın uyanmasına neden olabilir. Bazen de nefes almada zorluk yaşayan astım hastaları, akciğerlerde solunum yetmezliği olanlar vs. gece hastalıklarından dolayı uyanabilirler. Horlama uykudan uyanmaya neden olan bir diğer etkendir. Aşırı alkol alınması, aşırı yorgunluk, uykusuzluk nedeni olabilir. Bu noktada horlama nedenlerine de odaklanmak gerekir. Aşırı kilo, horlamada en büyük etkendir.
KAS VE SİNİR BOZUKLUKLARI
Huzursuz bacak sendromu gibi sorunlar uykuda en çok bölünmeye neden olan durumlardan biridir. Kollarda ve bacaklarda atma olması, uykudan kalkmaya neden olur. Bu rahatsızlık genellikle tedavisi zor olan ve kas gevşetici ile ertelenen bir durumdur. Hasta, önce uykuya geçmeyi başarır, ancak dalacağı sırada sinirleri atar. Yeniden uykuya dalınca bir kere daha aynı sorunu yaşayabilir. Tahmin edileceği gibi oldukça yıpratıcı bir durumdur. Demir eksikliğinin giderilmesi ile tedavi yöntemleri geliştirilmektedir.
DİŞ GICIRDATMAYA BAĞLI UYKUSUZLUK
Diş gıcırdatmasının en büyük nedenlerinden biri stres ve bir türlü rahatlamayan bilinçaltıdır. Olumsuz enerji bitmedikçe gevşeme de olmaz ve bu da uykuda diş gıcırdatma ile kendini belli edebilir. Özellikle bedensel bir dinlenme olması gereken non-REM dönemlerinde diş gıcırdatma problemine daha rastlanır. Diş gıcırdatmaları dikkate alınması gereken bir sorundur. Bazı hallerde çok şiddetli biçimde bu gerçekleşebilir. Ağır durumlarda dişin yeniden yaptırılması bile gerekebilir
