HASANKEYF’İN SU İHTİYACI BU KANALLA SAĞLANMIŞ
Hasankeyf Kazı Başkanı Zekai Erdal Erdal, Hasankeyf’in Artukluların Başkenti olarak kurulmuş bir şehir olduğunu hatırlatırken “Hasankeyf Dicle Nehri gibi tatlı suyun kenarında olmasına rağmen çevre yerlerden şehre şu getirilmesi bir problem oluşturmaktadır. Bunun sebebi ise özellikle yağışlı havalarda, yağışlı mevsimlerde Dicle Nehri'nin bulanık ve çamurlu akmasından dolayı çevreden tatlı su ihtiyacı oluşmuştur. Bunun için Artuklular döneminde yaklaşık şehre 6 kilometre mesafedeki dağlık alanda tatlı su alınarak yer yer topografik yapıya uygun bir şekilde, dehliz şeklinde tünel veya açık alanda kayanın oyulmasıyla elde edilmiş kanal veyahut kagir örme duvar şeklinde kanallar yapılarak kaleye su getirilmiştir. Bu kanalın özelliği, suyun kaynağından kaleye ulaştırma noktasında suyun debisi, arazinin topografik yapısı ve eğiminin kullanılmış olması. 1280 yılında bölgeye gelen İbn-i Şeddad, kalenin doğusundaki bir alandan alınan suyun kaleye kadar, kale meydanına kadar nakledildiğinden bahsediyor. Alçak noktadan yüksek noktaya suyun muhtemelen kapiler, su kuvveti denilen ve ince borulardan faydalanarak çıkarılıyor. Özellikle Şap Vadisi gibi büyük bir vadi üzerinden muhtemelen bir köprü veyahut buna benzer bir sistem kurularak su alçak seviyeden yüksek seviyeye çıkarılmıştır ki bunun içinde muhtemelen kapiler su kuvveti dediğimiz ince borulardan faydalanarak, dönemin borularıyla kaleye su çıkarmış olmalıdır. 1330 yıllarda Eyyübiler döneminde Hasankeyf’te yapılan su kanalı da aslında bunun Artuklular döneminde yapıldığını göstermesi açısından önemlidir. Yöre halkı tarafından bilinen bir kanal ancak kanal yapılan arşiv çalışmalarında muhtelif kazılarda aslında bu kanalın Artuklular dönemine ait olduğu anlaşılıyor. İlk defa Artuklular döneminde yapılan kanal sistemi daha sonra Eyyübiler döneminde yine benzer farklı yerlerden getirilen kanallarla Hasankeyf’in su ihtiyacı sağlanmış durumda” dedi.
