BATMAN’DA DA VAKALAR VAR
Uyuz (skabiyez) hastalığa ilişkin bilgi veren Batmanlı Eczacı Şeyma Nasıroğlu “Son dönemlerde toplumda görülen uyuz vakaları artış göstermektedir. Eczanelerimize gelen uyuz reçeteleri de bu bilgiyi doğrular niteliktedir. Bu yüzden uyuzla ilgili farkındalığa sahip olmak, korunmamız açısından çok önemli. Uyuz hastalığı, sarcoptes scabiei var. hominis adlı mikroskobik boyutta olan akarın deriye yerleşmesiyle ve akarın yuva yaptığı bölgede şiddetli kaşıntıyla kendisini gösteren bulaşıcı bir deri hastalığıdır. Akarlar, deride küçük tüneller açarak yumurtalarını deriye bırakır. Zaman içerisinde çoğalarak, vücutta paraziter bir enfeksiyona neden olurlar. Uyuz akarı vücuda yerleştiğinde ortaya çıkan belirtiler, özellikle geceleri şiddetlenen ve uykudan uyandıran yoğun kaşıntı, ciltte iz gibi beyaz ya da ten rengi kabarık çizgiler ve parmak aralarında başlayıp yayılan sivilce benzeri döküntülerdir. Kaşıntılar daha çok el ve ayak parmakları arası, bilekler, koltuk altı, göbek deliği çevresi, bel, meme ucu ve kasık bölgesinde görülür. Kaşıntı sıcak banyo ile artar ve hastanın deriyi kaşımasıyla birlikte ciltte yaralar oluşur. Her yaşta ve her cinsiyette görülebilen bir hastalıktır. Kişi uyuz akarına ilk kez maruz kaldıysa bu saydığımız belirtiler 2-6 hafta içerisinde, daha önce hastalığı geçirdiyse birkaç gün içerisinde kendisini gösterir” dedi.
SONBAHAR VE KIŞ MEVSİMİNDE ARTABİLİR
Uyuz hastalığının, sonbahar ve kış mevsimlerinde artış gösterdiğine dikkat çeken Nasıroğlu “Kalabalık olan okul, hastane, kışla, huzurevi, cezaevi gibi yerlerde daha çok görülür. Çünkü hastalık temas yoluyla bulaşır. Bağışıklık sistemi zayıf kişilerde, daha çok akarın vücuda girdiği kabuklu uyuz dediğimiz şiddetli tablo görülebilir. Sosyoekonomik düzeyi düşük ve hijyen koşullarının iyi olmadığı topluluklarda daha sık görülür. Yakın ten teması veya doğrudan temas, uyuz olan kişiyle aynı eşyaları, yatağı, giysileri paylaşmak hastalığın bulaşmasına neden olur. Temasın hastalığı bulaştırması için 10-15 dk gibi bir süre geçmesi yeterlidir. Uyuz tanısı, hastanın şikâyetleri ve fiziki bulgularla Dermatoloji uzmanları tarafından konulur. Gece kaşıntısı, tipik deri döküntüleri ve bunların dağılımı ile uyuz tanısı konur” dedi.
UÇUCU YAĞLAR KULLANILABİLİR
Şüphe duyulan durumlarda dermatoskopi cihazıyla lezyonlar mikroskobik olarak incelenerek de tanı koyulabileceğini belirten Nasıroğlu “Uzman hekimlerden aldığımız bilgiye göre, Batman’da son zamanlarda dermatoloji poliklinik başvurularının yaklaşık yüzde 20-25’ini uyuz vakaları oluşturmaktadır. Bu da korunmanın ne denli önemli olduğunu göstermektedir. Uyuz tedavisinde yaygın olarak, deriye uygulanan krem ve losyonlar kullanılır. Permetrin, benzil benzoat, kükürt vb etken maddeleri içeren losyonlar en çok tercih edilen ilaçlardır. Daha şiddetli vakalarda ağızdan alınan ivermektin içeren tablet formunda ilaçlar kullanılmaktadır. Kaşıntı için antihistaminik tabletler de kulanılabilir. Tedavinin başarılı olması için kişi, ilaçlarını önerilen dozda ve sürede kullanmalı, tedaviye uyunç göstermelidir. Eczanede hazırlanan majistral kremleri ve hazır losyonları uygulamadan önce iyi bir banyo ve kese yapılmalıdır, daha sonra krem tüm vücut yüzeyine uygulanmalıdır. Ayrıca muhakkak hijyen önlemlerine dikkat edilmeli, havlu, yatak örtüsü gibi eşyalar ortak kullanılmamalı ve kalabalık ortamlarda bulunulmamalıdır. Hasta olan kişiyle aynı evi, okulu, işyerini paylaşan diğer kişilerin de tedaviye başlaması, bulaşın yayılmaması açısından önemlidir. Bu kişilerde uyuz belirtileri olmasa bile, doktorun önerdiği ilaçların kullanılması gerekmektedir. Bulaşı önlemeye yardımcı, eczanelerde aromaterapi kapsamında palmarosa, karanfil, ökaliptüs ve neem gibi bitkisel uçucu yağlarla hazırlanan spreyler kullanılabilir. Eşyalara ayrı cilde ayrı formülasyonlar hazırlanır. Kalabalık ortamlara girerken vücudunuza, kıyafetlerinize, yatmadan önce çarşaflarınıza sıkabilirsiniz. Tedavi sürecinde son bir hafta içerisinde kullanılmış tüm kıyafet, çamaşır, yatak takımlarının en az 60 derece sıcaklıkta yıkanması ve ütülenmesi gerekir. Yıkanamayacak eşyaların ağzı kapalı şekilde hava almadan 7 gün saklanması yeterli olur. Tedavi ile uyuz akarı deriden uzaklaştırıldıktan sonra kaşıntı bir süre daha devam edebilir. Hastaların bu durum hakkında bilgilendirilmesi gerekir. Antihistaminik ilaçlar bu süreçte çok yardımcı olur” dedi.
HAYVANLARDAN BULAŞIR MI?
Uyuz hastalığının hayvanlardan bulaşma riskinin düşük olduğunu belirten Eczacı Şeyma Nasıroğlu “Hayvanlarda hastalığa neden olan akar çeşidi ile insanlardaki farklı olduğu için, hayvandan insana bulaş olabilir ama bu bulaşın hastalık oluşturması beklenmemektedir. Olabilecek kaşıntılar da birkaç gün içerisinde kendiliğinden geçmektedir. Unutmayalım, koruma tedaviden üstündür. Sağlığın korunması, hastalandıktan sonra hastaneye başvurup tedavi olmaktan daha basit bir yoldur” dedi. (Yasin Emrak)
