Belediye seçimlerinde hatırlarsanız İktidar Partisi İstanbul Belediyesi’ni muhalefete kaptırınca ortalık karışmış itirazlar gırla havada uçuşmuştu. Tabi hemen akabinde itirazlara haklı gerekçe ve deliller bulunamayınca AK Parti Genel Başkan Yardımcısı ve Seçim İşleri Başkanı Ali İhsan Yavuz, 'Hiçbir şey olmasa bile kesinlikle bir şeyler oldu ama fark edemedik' şeklinde bir açıklamada bulunmuştu.
İşi kılıfına uydurmak konusunda birileri fazlasıyla mahir ama uyduramazlarsa bile uydurmasak da olur derler.
Son bir yıldır rutine bağlamış bir valilik duyurusu var. Hiç fark ettiniz mi bilmiyorum ama Anayasanın 34. Maddesiyle izne bağlı olmayan etkinlikler, devamlı ve düzenli aralıklarla alınan karar ve yapılan duyurularla Valilik iznine bağlanıyor.
Yani hakkınız var ama hak etmiyorsunuz diyorlar. Bu nasıl oluyor derseniz oluyor işte tüm Türkiye’de ve bütün illerde mi bu böyle? Hayır 21 il ve 1 ilçede sadece. Ve bu tam 147 kez yapılarak 25 milyon 183 bin 911 vatandaşın Anayasa ile güvence altına alınan toplanma ve gösteri yapma özgürlüğü elinden alınmış alınmaya devam ediyor.
Geriye kalanlar yani 57 milyon, istediği gibi valilik iznine bakmaksızın istediği etkinliği yapabiliyor.
Tahmin edin bakalım hakkı elinden alınıp dileğine verilen kimler ya da hangi iller.
Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV), Valilik yasakları nedeniyle kullanılamayan toplanma ve gösteri yapma özgürlüğü konusuyla ilgili 1 Ocak 2019 ile 31 Ocak 2020 tarihleri arasındaki ihlalleri raporlaştırmış.
25 milyon 183 bin 911 vatandaşın yasaklardan etkilendiği, yasak süresinin 2 gün ile 395 gün arasında değiştiği 147 karar olduğu belirtilmiş.
Söz konusu raporda “Her anlamda ifrat olarak nitelenebilecek bu durum, süreklilik kazanmış bir OHAL, hatta sıkıyönetim halidir.” deniliyor.
Raporu yorumlamaya gerek yok dileyen vakfın sitesinden raporun bütününe ulaşma imkanı var. Ama eminim ki bir çoğunuz bu 21 il ve ilçenin hangileri olduğunu tahmin edebiliyorsunuz. Ben yine de merakınıza cevap olsun diye yazayım. Tunceli; yasak sayısı 4, gün sayısı 75. Muş; yasak sayısı 10, gün sayısı 128. Kars; yasak sayısı 1, gün sayısı 13. Iğdır; yasak sayısı 1, gün sayısı 15. Ağrı sayısı 1, gün sayısı 15. Siirt; yasak sayısı 9, gün sayısı 145. Van; yasak sayısı 26 gün sayısı 395. Hakkari; yasak sayısı 14 gün sayısı 330. Bitlis; yasak sayısı 3, gün sayısı 25. Şırnak; yasak sayısı 9, gün sayısı 135. Batman; yasak sayısı 8, gün sayısı 45. Hasankeyf; yasak sayısı 5, gün sayısı 75. Mardin; yasak sayısı 8, gün sayısı 195. Urfa; yasak sayısı 9, gün sayısı 198. Antep; yasak sayısı 6, gün sayısı 112. Adana; yasak sayısı 13, gün sayısı 158. Mersin; yasak sayısı 8, gün sayısı 97. Aydın; yasak sayısı 2, gün sayısı 45. İzmir; yasak sayısı 3, gün sayısı 27. Bursa; yasak sayısı 2, gün sayısı 30. Kocaeli; yasak sayısı 4, gün sayısı 45. Eskişehir; yasak sayısı 1, gün sayısı 15.
Bu veriler 31 Ocak tarihine kadar olan süreyi kapsıyor ki daha dün Batman Valiliği yaptığı duyuru ile uygulmanın devam ettirildiğini hatırlattı bize.
Şimdi siz düşünün bu verilerden nasıl bir harita çıkıyor ortaya. Anayasal bir hakkın yasaklanıp izne bağlandığı bu illerin ortak özelliği nedir dersiniz? Haritanın sağ alt köşesini ve sağ alt köşesinden vatandaşların yoğunlukla göç ettiği illeri de içeren bu uygulama ne anlatır?
Onun cevabını size bırakıyorum.
Unutmadan Van Valiliğini takdir etmeden geçemeyeceğim neredeyse raporun esas alındığı bütün tarih aralığını yasaklamış tam 395 gün.