Kocası, kendisini ve 3 çocuğunu terk edip ortalıkta bırakınca Saliha, geçimini sağlamak için gündelikçi olarak ev temizlik işine koyulmuş.
Beş yıldan bu yana her gün Batman’da farklı bir evde temizlik yapıyor.
İşi zor ve yorucu.
Ama geçimini sağlamak için bu işten başka yapacağı bir iş de yoktur.
Haftanın en az beş günü, günlüğü 100 TL +bir paket sigara+ yol parası + yemek karşılığında çalışıyordu.
Geçen haftadan sonra gündeliğini 130 TL’ye çıkardığını söylemiş en son gündelikçi olarak gittiği ev hanımına.
Tabi gerekçelerini de birer birer anlatmış.
Salça, yağ, ulaşım parasına, elektrik ve doğal gaza yapılan zammı gerekçe göstermiş.
Gündelikçi Saliha “Geçim zorlaşmış. Eskiden pazara akşamüstü ucuzluğun başladığı saatlerde gider 70 TL’ye haftalık sebze meyvemi temin ediyordum. Şimdi 150 TL harcıyorum yine de maalesef bir haftalık ihtiyaçları alamıyorum. Ben sadece % 30 zam yaptım” demiş
Kim dövizdeki yükselişi bahane edip zam yaparsa, fiyat artırıp stokçuluk yaparsa hakkında yasal işlem yapılacak deniliyor.
Şimdi merak ediyorum;
Saliha’nın, hayat pahalılığını gerekçe gösterip yaptığı zam ile ilgili haklı gerekçeleri karşısında kim ne yapabilecek?
Zam yapan sadece Saliha değil elbette.
Dolar’la hiç ilgisi olmayan berberin, saç kesim fiyatını 10 TL’den 20 TL’ye, kırtasiyecinin döviz yükselişinden önce 10 TL’ye sattığı kâğıdı şimdi 20 TL’den satmasının önüne kim geçecek?
Ya domates fiyatının 2 TL’den 5 TL’ye, salçanın 18 TL’den 40 TL’ye çıkması, teneke sıvı yağın 90 TL’den 140 TL’ye çıkmasına ne demeli.
Merak ediyorum yarın öbür gün döviz, TL karşısında eski seviyesine düşerse başta Gündelikçi Saliha olmak üzere berber, manav, kırtasiyeci ve berber de fiyatlarını düşürecek mi?
Ben şahsen inanmıyorum.
Aslında öyle her şeyi dövizdeki yükselişe de endekslemek, kesinlikle doğru değildir.
Bu zamların elbette vardır bir sebebi, bazı mallara elbette etki etmiştir.
Ama her zam yapanın, gerekçesini dövizdeki yükselişe bağlaması da elbette ahlaki ve etik değildir.
Haksız kazanç, sadece hırsızlık değildir.
Stokçuluk, yüksek kâr haddi, keyfi zam da haramdır, günahtır ve haksız kazançtır.
Tabi en masum zam, Saliha’nın yaptığı zamdır.
Ne de olsa emeğinin karşılığını alıyor.
Kazandığı alın teridir.
Öyle 2 liraya alıp 5 liraya eşya satarak kazanç elde etmiyor.
Ama galiba piyasadaki karmaşadan faydalanıp fırsatçılık yapan bir sürü kişi var.
Bu kişiler cezalandırılacak iş yeri kapatılacak deniliyor.
Öyle tek tek çarşı pazar dolaşıp fahiş fiyata mal satanları cezalandırmak yerine, bu ürünleri üretenlerin ne kadar zam yaptıkları araştırılsa daha iyi olmaz mı?
Fazla da değil.
Mesela yağ, salça ve deterjan üreten fabrikaların döviz yükselişinden önce ve sonraki fiyatlarına bir baksınlar.
O zaman zammın gerekçelerini bulmak eminim daha kolay olacaktır.
Şahsen ben Dolar’ın ateşinin yükselmesi ile Saliha’nın eskiden 100 lira şimdi ise 130 lira karşılığında her gün ayrı bir evi temizlemesi arasında bir bağlantı kuramıyorum.
Bunu niye söylüyorum;
Fiyatlar üç ay öncesine çekilirse ben emekçi Saliha’nın gündelikçi ücretini tekrar 100 liraya indireceğine inanıyorum.
