Edip Solmaz 28 gün süren belediye başkanlığı görevi neticesinde 12 Kasım 1979’da uğradığı silahlı suikast sonucu hayatını kaybeder.
Aradan 44 yıl geçti.
Edip Solmaz’ın öldürülmesi, Batman’daki ilk faili meçhul cinayeti olarak tarihe geçer ve Batmanın gündemine girer.
Bu yazıda Batmanda iz bırakan Edip Solmaz’ın ölüm yıldönümü dolayısı ile farklı kaynaklardan ve kişilerden derlediğim kadarı ile yaşamından bir kesit sunacağım.
Batman Belediye Başkanlığını 1977 yılında kazanan Şahabettin Bağdu, 1,5 yıl ancak başkanlık koltuğuna dayanabilmişti.
Bağdu’dan boşalan Batman Belediye Başkanlığı için 14 Ekim 1979 günü tekrardan seçim yapılması kararı verilir.
Edip Solmaz teğmenlik görevini sürdürdüğü TSK’dan istifa ederek Belediye Başkan Adayı olur.
Bağımsız olarak seçime giren Edip Solmaz‘ı, Batmanın sol, sosyalist, Kürt dernek ve örgütleri ile o denem aktif olan öğrenci hareketleri de destekleme kararı alır.
Seçimdeki sembolü, bir çınar ağacıydı.
Büyük bir rekabetin yaşandığı seçim çalışmalarında Edip Solmaz 3876 oy alarak belediye başkanı seçilir.
En yakın rakibi Adalet Partisi Adayından 199 fazla oy alır.
Belediyenin kurulduğu 1955’den bu yana ilk kez halktan biri olan Edip Solmaz'ın seçimi kazanması kutlamaları günlerce sürer.
Borç batağına saplanan ve büyük bir boşluğun olduğu Belediye Başkanlığı görevine seçilen Edip Solmazın işi hiç de kolay olmaz.
12 Eylül darbesi öncesi yaşanan siyasi kaos, belediye araçlarına mazot alınamaması, işçilere ücretlerin ödememesi nedeniyle seçim öncesi başlayan grev nedeniyle şehirdeki çöpler günlerce toplanmamıştır.
İlk icraatta, gönüllü gençler ve halkla beraber sokaklar temizlenir, çöpler toplanır, işçiler ikna edilerek işlerine döner.
Sıra atokçuluk ve karaborsa nedeniyle halkın temel ihtiyaç maddelerini bulamamasına gelir.
Zabıtalarla birlikte stokçuların depoları basılır, yağ, şeker, un gibi ihtiyaçlarına göre adetle halka satışı zabıta nezaretinde yapılır.
Belediyeyi adeta esir alan torpille koltukta oturanlar ve rüşvetçilerle mücadele başlatılır.
Bunların görevi tek tek değiştirilir.
Seçim sürecinde Solmaz, halk günleri düzenleyerek burada alınan kararları Belediye Meclisinden geçirerek katılımcı belediyecilik uygulamasını başlatır.
Çarşı pazardaki denetimlere bizzat katılarak fiyat kontrol ve denetim sistemini kısa sürede hayata geçirir, etkin bir fiyat ve denetim sistemi kurularak stokçuluğa ve karaborsaya karşı savaş başlatır.
Stokçuluktan kaynaklı piyasada sıkıntısı çekilen demir, çimento, odun, kömür fiyatları belediye encümeninde belirlenerek satışlara düzen verilir.
Tüm uyarılara rağmen stokçulukta ısrar edenlerin mallarına el koyulur, ihtiyaç sahiplerine dağıtılır.
İşçi sendikaları ile görüşmelere başlanır.
Grev, işçilere emeğinin hakkının verilmesi ile uzlaşmayla sonuçlanır.
Tanker ve büyük tonajlı araçların şehre girmelerine izin verilmez, belediyenin garajında ve tahsis edilen boş sahada toplamasını sağlar.
Tanzim satış mağazaları açılması konusunda ilk adımı atan, halkevleri kurmak için encümenden karar alan Solmaz, 12 Kasım 1979 tarihinde uğradığı silahlı saldırı sonucu evinin önünde öldürüldü.
Kitlesel büyük bir cenaze töreni ile cezaevi yanındaki mezarlığa defnedilir.
Özellikle yoksulların, topraksız köylülerin büyük umudu olan Edip Solmaz, feodal toprak sahipleri, aşiretlerin ve derin devletin hedefindeydi.
Sürekli tehditler alır, öldürüldüğü günde alenen ölüm tehdidi alır.
Tehditten 4 saat sonra da evinin önünde bir arabadan inen ve çarşaflı olduğu söylenen biri tarafından öldürülür.
Kendisini kimin öldürdüğü bilinmemesine rağmen, birileri kaos çıkartmak amacı ile Raman Aşireti ağalarını sorumlu tutar.
Bu yüzden Edip Solmaz taraftarları ve Raman Aşireti arasından kan davasına dönüşür.
Bu olayda onlarca kişi yaşamından olur.
Edip Solmaz cinayeti, Av Mevsimi Filmindeki gibi ustaca planlanmıştı, hiçbir zaman aydınlatılmadı.
Başkanlık görevi 28 günlük bir süre bile olsa Batmanda iz bıraktı ve Batman’dan bir Edip Solmaz geçti.
