Deprem, yangın, sel, çığ, heyelan gibi doğal afetler sonucu çeşitli bölgelerde yaşam, büyük ölçüde olumsuz etkilenir.
Bu sebeple etkilerini en aza indirmek ve etkilenenlere destek olmak için hasar alan yerler afet bölgesi ilan edilir.
Kahramanmaraş merkezli depremden etkilenen 11 ilin ardından dün Batmanının da arlarında olduğu 6 il daha afet kapsamına alındı.
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), deprem felaketinde Bingöl, Kayseri, Mardin, Tunceli, Niğde ve Batman'da binaların hasar gördüğü ve bazı yerleşim yerlerinin de Genel Hayata Etkili Afet Bölgesi olarak kabul edildiğini açıkladı.
Deprem sonrası hasar oluşmasına rağmen Batmanın neden afet bölgesine dahil edilmediğini köşe yazımda ele almıştım.
Çünkü depremde oluşan tahribat, deprem sonrası şehrimizin aldığı aldığı yoğun göç ve olası afetlere karşı önlem alınması için Batman’ın afet bölgesine dahil edilmesi gerekirdi.
Çünkü gerçekten şehrimiz birçok açıdan depremden etkilenen iller arasındaydı.
Batman nihayet dün afet bölgesi kapsamına alındı.
İller, afet bölgesi olarak ilan edildikten sonra çeşitli desteklerden faydalanabiliyor.
Batmanın afet bölgesi kapsamına alınması, depremzedelere yardımların ulaşması, yapısal tahribatın giderilmesi ve tedbirlerin alınması konusunda ciddi faydalar sağlayacak.
Hasarlı binaların hızlı bir şekilde yıktırılmasını, bütün sağlık hizmetleri ve devlet hastanelerinin yanı sıra askeri hastaneler ve özel hastanelerde bulunan hastalara ücretsiz bakılması sağlanır.
Bölgedeki ordu birlikleri, kendilerinden istenecek yardımları yapmakla zorunlu tutulur.
Yapılardaki hasarı tespit etmek için gerekirse bütün illerden teknik heyetler görevlendirilir.
Bunun için ilgili bakanlıklar, hükümet tarafından bölgede görevlendirilir.
Bölgedeki yurttaşlar, devletin ilgili birimleri tarafından bilgilendirilir ve bilinçlendirilir.
Kamu personellerine düzenli bir şekilde yolluk, harcırah ve avans ödenir.
Bölgedeki her ailenin ve her bireyin psikolojik ve sosyolojik tedavisi için sosyal hizmet uzmanları ve psikologlar görevlendirilir.
Tüm maddi kayıplar devlet tarafından ödenir.
Binaların yıktırılması ya da boşaltılması halinde mal sahibine bildirilir. (Mal sahibi bu karara üç gün içinde itiraz etme hakkına sahiptir)
Bütün binalar ve yapılar için ayrı ayrı hasar tespit raporu düzenlenir. Hazırlanan hasar tespit raporlarına 30 günlük itiraz hakkı bulunur. Hasar görmüş binaların tamiri yapılıncaya kadar içine girilmesine izin verilmez.
Evleri yıkılmış veya zarar görmüş yurttaşlara yeni ev tahsis edilir. Esnaflar için bütün bankalarda faizsiz kredi imkânı sağlanır.
Bütün şirketlerin, esnafların veya kişilerin devlet birimlerine ve bankalara olan borçları silinir veya borç süresi uzatılır.
Bir yıl içinde tamir ettirilmeyen binalar yıkılır.
Afet bölgelerinde fen kurullarınca tehlikeli görülen yerler yapı ve ikamet için yasaklanır.
İmar planının değiştirilmesi gereken yerlerde, planlar 5 ay içinde yaptırılır.
İzin verilen geçici baraka inşaatının 1 yıl içinde yıkılması zorunlu olur. Afetzedelerin taşınmasını gerektirecek durumlarda, bütün giderler bakanlık tarafından karşılanır.
Eğitimi aksayan öğrencilere ek sınav imkânı sağlanır ve merkezi sınavlarda (YKS, ALES gibi) öğrencilere ek puan verilir.
Yani afet bölgesi kapsamında olmanın elbette faydaları var.
Önemli olan bunu fırsata dönüştürebilmektir tabi.
Mesela bu kapsamda hem evleri zarar gören hem de depremsellik açısından riski bölgeler için konut projesi geliştirilebilir.
Kentsel dönüşüm gibi projeler hayata geçirilebilir.
Batman’da deprem, sel ve benzeri doğal afetler açısından açısından riskli olan yapılar kentsel dönüşüm kapsamına acil alınabilir.
Aslında bu süreci fırsata dönüştürmek gerekir.
Çünkü afet kapsamı acil kamulaştırma dahil bir çok olanağı sunuyor.
Umarım bu durumu şehir olarak fırsata dönüştürürüz.
