Batman Sonsöz Gazetesinin 1 Mart 2024 tarihli sayısında 1 Nisan şakası gibi bir haber;
Sanayi esnafı kepenk kapattı.
Haberin devamına bakalım; Batman’da kira artışlarına tepki veren sanayi esnafı, yetkililere seslerini duyurmak için kepenk kapatma eylemi yaptı.
Eylem yapan sanayiciler ne diyor, bir de ona bakalım;
“Kiralarımıza 150 oranında zam yapıldı. Üçüncü etap sanayi sitesinde 313 iş yerinden yüzde 80'inin kiracı ve mağdur durumda”
Haberi okudukça sanayici esnafının dediklerine inanamadım.
Kendi kendime dedim; bu gün 1 Nisan da değil bu neyin şakası?
Benim bildiğim OSB’lerde ve
küçük ölçekli sanayilerde iş yerleri esnaf ve işletmecilere aittir.
Öyle ise nasıl olur da sanayiciler kira artışı nedeni ile kepenk kapatıyor.
Kendi kendilerinden mi kira parası alıp, zam yapıyorlar?
Doğrusu meseleyi tam anlamış değilim.
Çünkü sanayi sitesi ve organize sanayi bölgesi türündeki işyerleri benim bildiğim kadarı ile gerçek manada orada faaliyet gösteren hak sahipleri için inşa edilir.
Daha sitelerin yapımına başlanırken yapı kooperatiflerine üye olmayanlar bu sürece dahil olmazlar.
Çünkü kooperatif, birlik ve OSB gibi kuruluşların yaptığı site ve yapılar, üye olanlar için devlet desteği alınarak yapılıyor.
Batman’da bu güne kadar yapılan bütün sanayi siteleri ve OSB’ler de devletin desteği ile yapıldı.
Arsa tahsisi, altyapı, kredi ve hibe desteği gibi bir çok katkı alıyorlar.
Böylece yapılan fabrika ve sanayi sitesi dükkanlarının maliyeti de uygun bir fiyata getiriliyor.
Hal böyleyken ve üyeler dışında kimse OSB’lerde ve sanayi sitesinde yer alamıyorsa esnafın yüzde 80’i nasıl oluyor da kiracı durumunda.
Demek ki işin içerisinde bilmediğimiz oyunlar var.
Üye gibi gösterilenlerin çoğunun amacı üretim ve esnaflık yapmak değildir belki de. Amaç, binaları ucuza alıp ticaret yapmakmış.
Herkes biliyor geçmişte Batmanda yapılan tüm sanayi sitelerinde başta ticaret ve sanayi bakanlığınca yapım aşamasında kredi sağlanmıştır.
Düşük faizli kredilerle yapılan sanayi sitelerinde bulunan mülkiyetlerin %80’i demek ki orada esnaflık yapmayanlara veya birden çok işyeri olanlara aitmiş.
Sadece sanayi sitelerinde değil, OSB’lerde de geçmişte aynı hatalar yapılmış, kâğıt üzerinde proje yapana ve siyasi referans bulanlara peşkeş çekilmişti.
Hatta temeli kazılmadan OSB’de tahsis edilen arsaların para ile satıldığı da iddia edildi.
Hayret edilecek asıl konumuza dönecek olursak;
Sanayideki dükkânlar, yağ, toz, kir içerisinde zor şartlarda çalışan esnafın değil ise kimin?
Dükkanların yüzde 80’i başkalarına ait ise bu dükkânlar yarın başka amaçla da kullanılabilir.
Hak sahibi, kendine ait işyerini boşaltıp ofis olarak da kullanabilir demek ki.
Sanayi sitesindeki işyerlerini gerçek meslek esnafından ziyade, para babaları ele geçirmişse ve kiraları habire yükseltiyorsa durum vahim demektir.
Hem sanayi sitelerindeki iş yerlerinin el değiştirmesi bu kadar kolay mı ki?
Bir önlemi, tedbiri ya da yaptırımı yok mu?
Esnaf kira indirimi isteyeceğine bence daha kalıcı çözümler aramalıdır.
Çünkü sanayi sitelerinde bulunan iş yerleri kira getiren birer ticarethaneye dönüşmüş gibi.
