Hiçbir şeyin eskisi gibi olmadığını gördük.
Bu durum bizim psikolojimizi de etkileyerek derinden sarstı.
İnsanlarımızın çoğu depremin etkileri ile oluşan travma sonucunda sağlıklı düşünme imkânlarını kaybetti.
Belki de psikolojimizin düzelmesi yıllara yayılacak.
Özellikle çocuklarda kaygı bozukluğu muhtemelen çok uzun yıllar sürecek.
Peki, önümüzdeki süreçte neler yapmamız gerekecek?
Öncellikle sakin kalmamız ve sakin düşünmemiz gerekecek.
Depremden etkilenen insanların yaralarını sarmak için uzun süreye dayanan maddi manevi yardımı sürdürmemiz gerekir.
Ensar muhacir kardeşliğini yaşatıp; ailesini kaybetmiş, evini kaybetmiş derinden etkilenmiş insanlara ne gerekiyorsa yapmamız gerekecek.
İnşaatları, binaları, evleri her önüne gelen yapamamalı.
Eğitimi olmayan, liyakati olmayan, sicili temiz olmayan kişiler bir tuğla dahi yere koyamamalı.
Bu konuda bir sistem oluşturulmalı. İnşaatı yapan inşaat ile ilgili olmalı.
En azından inşaat teknikeri olmalı. Ya da daha iyisi inşaat mühendisi olmalıdır.
Her önüne gelen müteahhit karnesi alamamalı.
Örneğin dört yüz elli bin müteahhit karnesi olmamalı.
Bu sayı eritilip Avrupa standartlarına getirilmeli. İnşaat yapan herkesin bir sicili, bir notu olmalı.
İnşaat yapan her mühendis, mimar veya inşaat teknikerinin karnesinin bir rengi olmalı ve bu karne rengi,sicil ve not sistemden sorgulanabilmeli.
Örneğin her binanın deprem yönetmeliğine uygun olup olmadığı kontrol edilmeli ve muhtemel alıcı tarafından kontrol edilebilmeli.
Her binaya bir “Deprem kimlik kartı” çıkartılmalıdır.
Bu deprem kimlik kartı ile binanın depreme dayanıklılık bilgileri kontrol edilebilmeli.
İnsanlar ev aldığında kolonları ile ilgili testlerinin yapılıp yapılmadığını, kirişlerinin dayanma gücü ile bilgileri kontrol edilebilmelidir.
İnsanlar almak istediği evin zemini ile ilgili bilgileri öğrenebilmelidir.
Zemin etüdünün yapılıp yapılmadığı bilgisini alabilmelidir.
İnsanlar aldıkları ve oturdukları evlerin deprem sınıfını, dayanıklılığını, zeminini vs. bilgilerini öğrenip tedbirlerini alabilmelidir.
Zemini kötü halde ruhsat vereni, teknik denetim onayını vereni, yapan müteahhidi öğrenip gerekiyorsa maddi ve manevi tazminat davası açmalıdırlar.
