AHMEDİ XANİ TÜRBESİ

1651 yılında doğan ve ölüm tarihi kesin olarak bilinmeyen Ahmedi Xani’ye ait bir türbedir. Türbenin yanına sonradan bir de cami yapılmıştır. Türbe Doğubayazıt’a 8 km mesafede, İshak Paşa Sarayının üst kısmındadır. Bölgede en çok ziyaret edilen türbedir. Ahmedi Xani, ünlü “Mem-u Zin” adlı eserin yazarıdır. Hakkari Xan Köyünden Doğubayazıt’a geldiği söylenir. Yöremizin çok önemli şair ve filozoflarındandır. Xan kelimesi Hakkari yakınlarında bulunduğu söylenen Han köyünden veya burada yaşayan Xani Aşiretinden ya da mensubu olduğu Xaniyan Ailesinden aldığı tahmin edilmektedir. Ahmedi Xani, Doğu Anadolu'nun birçok bölgesini dolaşarak Arapça, belagat ve dini ilimleri okudu ayrıca astronomi ile ilgilendi. Bir süre bu bölgenin kültür merkezi olan Cizre'de yaşayan ve Mem-u Zin adlı eserini kaleme alan Ahmedi Hani, daha sonra eski Beyazıt'a gitti ve orada vefat etti. Bir eserde, 1707 yılında vefat ettiği ileri sürülür. Halk arasında Veli olarak kabul edilen Ahmedi Xani'nin Doğubeyazıt'ta İshakpaşa Sarayı'nın yanında bulunan türbesi halen ziyaretgahtır. Sait Nursi'nin de gençliğinde kabrini ziyaret ederek ondan feyz aldığı nakledilir.