Dünya’da yaklaşık 50 Ülkede aşılama çalışmaları başladı. Birçok Ülkede ise aşı ile ilgili deney ve test çalışmaları yapıldı. Bunların bir kısmına resmi onay verildi. Bir kısmının onayı henüz yapılmadı. Örneğin Rusya'da geliştirilen Sputnik V aşısı Rusya'daki yüksek risk grubundakilere uygulanmaya başlandı. İngiltere, Amerikan-Alman ortaklığı Pfizer/BioNTech tarafından geliştirilen aşıya ilk onay veren ülke oldu. İngiltere ayrıca AstraZeneca'nın geliştirdiği aşıya da onay veren ilk ülke oldu. Bu aşı 4 Ocak'tan itibaren uygulanacak. Çin merkezli Sinovac şirketinin geliştirdiği koronavirüs aşısı CoronaVac'ın üçüncü faz testleri devam ederken Türkiye, bu şirketle 50 milyon doz için sözleşme imzaladığını açıkladı. 3 milyon dozluk ilk parti, Türkiye'ye ulaşmış durumdadır. Türkiye’de Sinovac firmasının geliştirdiği Coronavac aşısı ilk önce Sağlık çalışanlarına uygulanacak. Ardından 65 yaş üstü kişilere sonra da kronik hastalara uygulanacak. Uygulanacak uygulanmasına ama insanların önemli bir kısmında hala tereddütler var. Yapılan anketlere göre halkın sadece yüzde elli biri aşı yaptırmak istiyor. Aşı yaptırmak istemeyenlerin önemli bir kısmı aşının güvenli olmadığını belirterek aşı olmak istemiyorlar. Peki, bunlar nasıl ikna edilecek? İkna edilmeyecek ise dolaylı ve dolaysız mecburi mi kılınacaklar? Dolaylı mecburi kılma yapılacaksa ne yapılacak? Örneğin ulaşım araçlarına bindirilmeyecekler mi? Kamu kurumlarına alınmayacaklar mı? Daha doğrusu hayatın birçok alanından izole mi edilecekler? Resmi ve/veya özel işlerini yapamayacak duruma mı getirilecekler? İnsanlar mecburen aşı yaptırmak zorunda mı kalacaklar? İnsanlara mecburi aşı yaptırmanın yasal düzenlemesi bulunmakta mıdır? Bununla ilgili AİHS madde 8 düzenlemesi içeriğine göre Anayasa mahkemesi karar vermektedir. Henüz çocuk aşılarını yaptırmak için bile ebeveyn rızasını gözeten Anayasa aksi durumu vücut bütünlüğünün ihlali olarak tanımlamaktadır. O halde yasal düzenlemeler yapmak gerekmektedir. Bundan önce de dezenformasyon ile mücadele etmek gerekir. Örneğin faz 3 denemeleri yapılmadığı ifade edilen Coronavac aşısının yan etkileri hakkında net bilgi olmadığı için her kafadan bir ses çıkmaktadır. En çok merak edilenlerden biri de henüz faz3 denemeleri yapılmayan Coronavac aşısının yan etkilerinin neler olduğudur? Yan etkileri ortaya çıktığında bunun mesuliyetini kim üstlenecek? İfade edilenlere göre Sinovac firmasının Türkiye temsilcisi Keyman aşı ile ilgili çıkabilecek olumsuzluklara ve yan etkilere karşı sorumluluk üstlenmemektedir. Peki, O halde sorumluluk kimde olacaktır? Aşı olan insanlar herhangi bir olumsuzlukta nereye ve nasıl başvuracaklar? Bununla ilgili yasal düzenlemeler yapılmalıdır. Yasal düzenlemeler yapılırken bir taraftan da dezenformasyona karşı halk bilinçlendirilmelidir. Diğer taraftan Pfizer/BioNTech tarafından geliştirilen mRNA aşının (konvansiyonel üretim sistemi ile geliştirilmediği için) sakıncalı olduğu söylenmektedir. mRNA teknolojisi ile zayıflatılmış virüs vücuda enjekte edilmekte böylece vücut onu tanıyıp ona karşı savunma mekanizmasını yani antikoru geliştirmektedir. mRNA, DNA ile proteinler arasında bir iletişim aracı olduğundan DNA ile ilgili olumsuzluklara yol açar mı? Endişesi bulunmaktadır. Bu tür tereddütlerin giderilmesi gerekmektedir. Zira Türkiye Sinovac dışında Pfizer/BioNTech firmasından da aşı alacağını söylemektedir.